डाँडी मार्च (नमक सत्याग्रह) : शुरुआती सत्याग्रहियों की सूची

0
452

साबरमती आश्रम से डाँडी तट (नवसारी गाँव) तक गाँधीजी ने 12 मार्च 1930 को नमक-सत्याग्रह के रूप में ”डाँडी मार्च” निकाला| 80 लोगों के साथ शुरू हुई यह यात्रा 6 अप्रैल 1930 को 24 दिन में 400 मील दूर डाँडी तट पर पहुँची| डाँडी पहुँचने तक उसमें हज़ारों सत्याग्रही शामिल हो चुके थे| इस डाँडी यात्रा का सबसे दिलचस्प पहलू यह है कि इस यात्रा की शुरुआत में करीब ९७ % सत्याग्रही ३० वर्ष से काम आयु के थे l हम आपको इस यात्रा के प्रारंभिक समय में शामिल उन ८० लोगों के नाम बता रहे हैं, जिनमें से कुछ आगे चलकर विभिन्न क्षेत्रों में बड़ा नाम कियेl

शुरुआती सत्याग्रहियों की सूची

1. Mohandas Karamchand Gandhi, Age 61, Gujarat. मोहनदास करमचंद गाँधी, आयु 61, गुजरात.
2. Pyarelal Nayyar. Age 30. Punjab. प्यारेलाल नैय्यर,आयु 30, पंजाब.
3. Chhaganlal Naththubhai Joshi. Age 35. Gujarat. छगनलाल नाथूभाई जोशी, आयु 35, गुजरात.
4. Pandit Narayan Moreshwar Khare. Age 42. Maharashtra पंडित नारायण मोरेश्वर खरे, आयु 42, महाराष्ट्र.
5. Ganpatrav Godshe. Age 25. Maharashtra. गनपतराव गोडशे, आयु 25, महाराष्ट्र.
6. Prathviraj Lakshmidas Ashar. Age 19. Cutch. पृथ्वीराज लक्ष्मीदास आशर, आयु 19, कच्छ.
7. Mahavir Giri. Age 20. Nepal. महावीर गिरी, आयु 20, नेपाल.
8. Bal Dattatreya Kalelkar. Age 18. Maharashtra. बाल दत्तात्रेय कालेलकर, आयु 18, महाराष्ट्र.
9. Jayanti Naththubhai Parekh. Age 19. Gujarat. जयंती नाथूभाई पारेख, आयु 19, गुजरात.
10. Rasik Desai. Age 19. Gujarat. रसिक देसाई, आयु 19, गुजरात.
11. Vitthal Liladhar Thakkar. Age 16. Gujarat. विठ्ठल लीलाधार ठक्कर,आयु 16, गुजरात.
12. Harakhji Ramjibhai. Age 18. Gujarat. हरखजी रामजीभाई, आयु 18, गुजरात.
13. Tansukh Pranshankar Bhatt. Age 20. Gujarat. Association. तनसुख प्राणशंकर भट्ट, आयु 20, गुजरात.
14. Kantilal Harilal Gandhi. Age 20. Gujarat. कांतिलाल हरिलाल गाँधी, आयु 20, गुजरात.
15. Chhotubhai Khushalbhai Patel. Age 22. Gujarat. छोटूभाई खुशालभाई पटेल, आयु 22, गुजरात.
16. Valjibhai Govindji Desai. Age 35. Gujarat. वालजीभाई गोविंदजी देसाई, आयु 35, गुजरात.
17. Pannalal Balabhai Jhaveri. Age 20. Gujarat. पन्नालाल बालाभाई झवेरी, आयु 20, गुजरात.
18. Abbas Varteji . Age 20. Gujarat. अब्बास वर्तेजी, आयु 20, गुजरात.
19. Punjabhai Shah. Age 25. Gujarat. पंजाभाई शाह, आयु 25, गुजरात.
20. Madhavjibhai Thakkar. Age 40. Cutch. माधवजीभाई ठक्कर, आयु 40, कच्छ.
21. Naranjibhai. Age 22. Cutch. नारानजीभाई, आयु 22, कच्छ.
22. Maganbhai Vora. Age 25. Cutch. मगनभाई वोरा, आयु 25, कच्छ.
23. Dungarsibhai. Age 27. Cutch.डूँगरशीभाई, आयु 27, कच्छ.
24. Somalal Pragjibhai Patel. Age 25. Gujarat. सोमालाल प्रागजीभाई, आयु 25, गुजरात.
25. Hasmukhram Jakabar. Age 25. Gujarat. हसमुखराम जकाबर, आयु 25, गुजरात.
26. Daudbhai. Age 25. Gujarat. दाऊदभाई, आयु 25, गुजरात.
27. Ramjibhai Vankar. Age 45. Gujarat. रामजीभाई वाँकड़, आयु 45, गुजरात.
28. Dinkarrai Pandya. Age 30. Gujarat. दिनकरराज पंड्या, आयु 30, गुजरात.
29. Dwarkanath. Age 30. Maharashtra. द्वारकानाथ, आयु 30, महाराष्ट्र.
30. Gajanan Khare. Age 25. Maharashtra. गजानन खरे, आयु 25, महाराष्ट्र.
31. Jethalal Ruparel. Age 25. Cutch. जेठालाल रुपारेल, आयु 25, कच्छ. 32. Govind Harkare. Age 25. Maharashtra. गोविंद हरकारे, आयु 25, माहाराष्ट्र.
33. Pandurang. Age 22. Maharashtra. पांडुरंग, आयु 22, महाराष्ट्र.
34. Vinayakrao Apte. Age 33. Maharashtra. विनायकराव आप्टे, आयु 33, महाराष्ट्र.
35. Ramdhirrai. Age 30. United Provinces. रामधीरराय, आयु 30, संयुक्त प्रांत.
37. Bhanushankar Dave. Age 22. Gujarat. भानुशंकर दवे, आयु 22, गुजरात.
38. Munshilal. Age 25. United Provinces. मुंशीलाल, आयु 25, संयुक्त प्रांत.
39. Raghavan. Age 25. Kerala. राघवन, आयु 25, केरल.
40. Ravjibhai Nathalal Patel, Age 30. Gujarat. रावजीभाई नाथालाल पटेल, आयु 30, गुजरात.
41. Shivabhai Gokalbhai Patel. Age 27. Gujarat. शिवाभाई गोकलभाई पटेल, आयु 27, गुजरात.
42. Shankarbhai Bhikabhai Patel. Age 20. Gujarat. शंकरभाई भीकाभाई पटेल, आयु 20, गुजरात..
43. Jashbhai Ishwarbhai Patel. Age 20. Gujarat. जशभाई ईश्वरभाई पटेल, आयु 20, गुजरात|
44. Sumangal Prakash. Age 25. United Provinces. सुमंगल प्रकाश, आयु 25, संयुक्त प्रांत.
45. Titus. Age 25. Kerala. टाइटस, आयु 25, केरल.
46. Krishna Nair. Age 25. Kerala. कृष्णा नायर, आयु 25, केरल.
47. Tapan Nair. Age 25. Tamilnadu. तपन नायर, आयु 25, तमिलनाडु.
48. Haridas Varjivandas Gandhi. Age 25. Gujarat. हरिदास वरजीवनदास गाँधी, आयु 25, गुजरात.
49. Chimanlal Narsilal Shah. Age 25. Gujarat. चिमनलाल नरसीलाल शाह, आयु 25, गुजरात.
50. Shankaran. Age 25. Kerala. शंकरन, आयु 25, केरल.
51. Subhramanyam. Age 25. Andhra. सुब्रह्मण्यम, आयु 25, आंध्र.
52. Ramaniklal Maganlal Modi. Age 38. Gujarat. रमणीकलाल मगनलाल मोदी, आयु 38, गुजरात.
53. Madanmohan Chaturvedi. Age 27. Rajputana. मदनमोहन चतुर्वेदी, आयु 27, राजपुताना.
54. Harilal Mahimtura. Age 27. Maharashtra. हरिलाल माहिमतुरा, आयु 27, महाराष्ट्र.
55. Motibasdas. Age 20. Orissa. मोतीबासदास, आयु 20, उड़ीसा.
56. Haridas Muzumdar. Age 25. Gujarat. हरिदास मज़ुमदार, आयु 25, गुजरात.
57. Anand Hingorani. Age 24. Sindh. आनंद हिगोरानी, आयु 24, सिंध.
58. Mahadev Martand. Age 18. Karnataka. महादीव मार्तंड, आयु 18, कर्नाटक.
59. Jayantiprasad. Age 30. United Provinces. जयंतीप्रसाद, आयु 30, संयक्त प्रांत.
60. Hariprasad. Age 20. United Provinces. हरिप्रसाद, आयु 20, संयुक्त प्रांत.
61. Girivardhari Chaudhari. Age 20. Bihar. गिरिवरधारी चौधरी, आयु 20, बिहार.
62. Keshav Chitre. Age 25. Maharashtra. केशव चित्रे, आयु 25, महाराष्ट्र.
63. Ambalal Shankarbhai Patel. Age 30. Gujarat. अंबालाल शंकरभाई पटेल, आयु 30, गुजरात.
64. Vishnu Pant. Age 25. Maharashtra. विष्णु पंत, आयु 25, महाराष्ट्र.
65. Premraj. Age 35. Punjab. प्रेमराज, आयु 35, पंजाब.
66. Durgesh Chandra Das. Age 44. Bengal. दुर्गेशचंद्र दास, आयु 44, ब़गाल.
67. Madhavlal Shah. Age 27. Gujarat. माधवलाल शाह, आयु 27, गुजरात.
68. Jyotiram. Age 30. United Provinces. ज्योतिराम, आयु 30, संयुक्त प्रांत.
69. Surajbhan. Age 34. Punjab. सूरजभान, आयु 34, पंजाब.
70. Bhairav Dutt. Age 25. United Provinces. भैरवदत्त, आयु 25, संयुक्त प्रांत.
71. Lalji Parmar. Age 25. Gujarat. लालजी परमार, आयु 25, गुजरात.
72. Ratnaji Boria. Age 18. Gujarat. रत्नाजी बोरिया, आयु 18, गुजरात.
73. Vishnu Sharma. Age 30. Maharashtra. विष्णु शर्मा, आयु 30, महाराष्ट्र.
74. Chintamani Shastri. Age 40. Maharashtra. चिंतामणि शास्त्री, आयु 40, महाराष्ट्र.
75. Narayan Dutt. Age 24. Rajputana. नारायन दत्त, आयु 24, राजपुताना.
76. Manilal Mohandas Gandhi. Age 38. Gujarat. मणिलाल मोहनदास गाँधी, आयु 38, गुजरात.
77. Surendra. Age 30. United Provinces. सुरेंद्र, आयु 30, संयुक्त प्रांत.
78. Haribhai Mohani. Age 32. Maharashtra. हरिभाई मोहानी, आयु 32, महाराष्ट्र.
79. Puratan Buch. Age 25. Gujarat. पुरातन बुच, आयु 25, गुजरात.
80. Kharag Bahadur Singh Giri. Age 25. Nepal. खड़ग बहादुर सिंह गिरि, आयु 25, नेपाल.
81. Satish (Shankar) Kalelkar. Age 20. Maharashtra.सतीश (शंकर) कलेलकर, आयु 20, महाराष्ट्र. +++